Obecnie rozliczenie należności za pobór wód z własnego ujęcia oraz odprowadzanie ścieków do środowiska odbywa się w ramach rocznego sprawozdania o zakresie korzystania ze środowiska. Od nowego roku system ten ulegnie zmianie, co pociągnie za sobą konieczność wprowadzenia zmian do dotychczasowego wzoru formularza „opłatowego”.
 
Zwrot kosztu usług wodnych
Zgodnie z nowym systemem, opłaty naliczane będą z urzędu przez zupełnie nową instytucję -  Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Kluczowym założeniem systemu naliczania, który wprowadza nowe Prawo wodne, jest zasada zwrotu kosztów usług wodnych świadczonych przez Wody Polskie.
- Nowy system obejmie więcej niż obecnie aktywności mieszczących się w pojęciu tzw. usług wodnych. Nowością będzie opłata za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów nieskanalizowanych. Niestety, wiele zapisów ustawy odnoszących się do sposobu wyliczania kwot budzi wątpliwości i nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak w praktyce opłaty za usługi wodne będą naliczane – zauważa Marta Banasiak, audytor i konsultant w EcoMS Consulting oraz trener w Akademii EcoMS, która prowadzi m.in. szkolenia z zakresu nowych wymagań prawnych.
Opłaty naliczane będą za:
- pobór wód podziemnych lub powierzchniowych, w tym na potrzeby chowu i hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych,
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, także ze wspomnianego już chowu czy hodowli,
- odprowadzanie do wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej albo systemy kanalizacji zbiorczej, a także pochodzących z odwodnienia gruntów - w granicach administracyjnych miast.
To nie wszystko. Opłatom podlegać będą także:
- zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m² robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej,
- wydobywanie z wód powierzchniowych, w tym z morskich wód wewnętrznych wraz z wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego, kamienia, żwiru, piasku i innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu.
 
Podwyżki niewykluczone
Zasady wprowadzane przez nowe Prawo wodne nie będą miały bezpośredniego wpływu na pobierających wodę z sieci wodociągowej lub odprowadzających ścieki do sieci kanalizacyjnej.
- Takie podmioty – zarówno osoby fizyczne, jak i prawne – wciąż będą rozliczały się na podstawie umów zawartych z dostawcą usług. Teoretycznie ustawa wprowadza mechanizm blokujący podwyżkę cen związaną ze zmianą systemu pobierania opłat za korzystanie z usług wodnych, na okres dwóch lat od jej wejścia w życie. Przyszłość pokaże jednak, czy zabezpieczenie to okaże się skuteczne – przewiduje Marta Banasiak.
Nowy system naliczania i uiszczania należności za korzystanie z usług wodnych obowiązywać będzie od 1 stycznia 2018 r. Do opłat za korzystanie ze środowiska za okres do 31 grudnia 2017 r. oraz wpływów z tego tytułu stosuje się przepisy dotychczasowe. Opłatę za rok 2017 należy zatem naliczyć i uiścić zgodnie z dotychczas obowiązującymi zasadami.